לו הייתי גוף

בציוריו וברישומיו מחפש סשה (אלכסנדר) אוקון חוקיות פלסטית ואסתטית חדשה
בהמשך למסורת הציור הפיגורטיבית האירופית. הוא ממזג אבסורד וכאב, כיעור ויופי,
ריאליזם וסוריאליזם, ליצירת עולמות טרגי־קומיים שבמרכזם הגוף האנושי, יחיד
ורבים. הגוף הנשי והגוף הגברי, הנטועים בבדידות קיומית של שגרת היומיום, הופכים
בציוריו לנופים בראשיתיים, כאשר הצופה מוזמן להרהר בתפיסות המציאות השונות
המופיעות לנגד עיניו. על אף (או בגלל) סופיותו, הגוף בציור של אוקון — הצופן את
הזמן, ההיסטוריה והמרחב — הוא אינסופי.
בציורו המוצג בתערוכה, הרישול המופגן של הדמות הגרוטסקית כמו מתנגד
להגדרות מקובלות של יופי ואסתטיקה. הגוף לא מוסתר או מוסווה, ודווקא הצגת
הדברים כהווייתם מאפשרת יצירת הרמוניה עם הנוף שבו הוא ניצב בגבו אלינו, כגוף
שהולך ונעשה רוח. החומר הופך לאנטי־חומר והדימוי כמו מרחף לו, נמוג לתוך הקו
וכתמי הצבע, משתחרר מהייצוג המימטי ומפיק קול של שירה.

גוף העבודות החדש של יקירה אמנט, שהתפתח במהלך השנה האחרונה, מושרש
ברישום בוץ ועשן (2022), שלגלגולו הנוכחי נוספו שני רישומי נבט. יחד הם מרכיבים
טריפטיכון של סערה קדם־בראשיתית. בד בבד יצרה אמנט מערך של פסלים בשני
חלקים, טוטמים של פריון או הטלת־הסרת כישוף. השמות מרמזים על חומרי היצירה
שהולידו את העבודות — רישומים ופסלים הנדמים כגופים בתהליך בריאה מתמיד,
כזה שבטרם ההבדלה בין חושך לאור ובין אדמה לשמים. פסלים פנטסטיים ומסתוריים
אלה — הכלאות של טבע ותרבות, חייתי ואנושי — אוצרים בחובם אנרגיות מתפרצות.
בתנועתם בין פיגורציה להפשטה ובין סדר לכאוס הם מעלים בזיכרון את יצורי ”הארמון
האידיאלי“ של פרדינן שוואל (Cheval) ומעמידים מראָה לנפש האנושית החרֵֵדה.
אמנט חוקרת את הטרנספורמציה הפיזית־מטאפיזית של צורה ושל חומר
ומתחקה אחר תהליכים מחזוריים של התחדשות והתפרקות. העבודות נושאות את
עקבות הידיים שיצרו אותן, את תהליכי היווצרותן, כגופים בתהליך המגלמים כמיהה
להתפשטות והתמשכות.

مجموعة الأعمال الجديدة للفنّاّنة يكيرا أمنيت، التي تطورت خلال السنة الماضية،
متجذرة في رسم وحل ودخان (2022)، والتي في شكلها الحالي أضيف لها لوحتي
براعم. وهي تشكل سوية مع مركبات اللوحة الثلاثية عاصفة سابقة في بدايتها. وفي
الوقت نفسه أنتجت أمنيت منظومة منحوتات من جزأين، تبدو كتمائم للخصوبة
أو تعاويذ للسحر أو ابطاله. تشير أسماء الأعمال إلى المواد الخام التي ألهمت
عملية الإبداع — رسومات ومنحوتات تبدو وكأنها أجساد في حالة خلق مستمرة،
حيث لم يتم بعد التفريق بين الظلام والنور، بين الأرض والسماء. هذه المنحوتات
الغامضة والفانتازية — تهجين من الطبيعة والثقافة، الحيواني والبشري — تحتوي
على طاقات متفجرة. في حركتها بين التشخيص والتجريد، وبين النظام والفوضى،
تستحضر هذه الأعمال مخلوقات ”القصر المثالي“ لفرديناند شوفال، (Cheval)
وتعكس حالة النفس البشرية القلقة.
تستكشف أمنيت التحولات الفيزيائية الميتافيزيقية للأشكال والمواد، وتتبع
دورات التجدد والانحلال. تحمل الأعمال بصمات الأيدي التي أنشأتها، عمليات
تكوينها، كأجساد طور التشكل تجسد الشوق للتوسع والاستمرار.

עיסוקה של עדי ארגוב בגוף מהדהד התמודדות אישית עם מגבלות גופניות כתוצאה ממחלת הזאבת, שהתפרצה בגופה לפני כעשור. טיפולה הסיזיפי בטראומה הפיזית והמנטלית, בניסיון לשכך את הכאב ולנוע בחופשיות, מוצא את דרכו לרישומיה שאף הם מהווים כלי לתרגול מדיטטיבי, פיזי ואמנותי כאחד, בדומה לקינזיקה — מחקר המתחקה אחר האופן שבו תנועות ומחוות הגוף משמשות בתקשורת לא־מילולית. ארגוב רושמת בעטים אקריליים על נייר קוזו, בהתבסס על שיטה שפיתחה המשלבת סימנים שונים ברישום קווי של איברי גוף, שלדים, מִִפרקים ודמויות, שהן ספק אנושיות־פיגורטיביות ספק יצירי כלאיים. בתוך הרישום היא כותבת בשפת־קוד שהמציאה, המבוססת על כתב ברייל ואלמנטים מִִכּתבי־תנועה כמו כתב אשכול־וכמן, ניתוחי תנועה של רודולף לאבאן, פרטיטורות של מוזיקה ניסיונית, תרשימי כוריאוגרפיה מימי־הביניים ומפות עתיקות. הסימנים השונים מאבדים את הוראתם המקורית והופכים לצְְברים של פעולות, כאשר החזרתיות יוצרת לקסיקון של דימויים וצורות בשכבות של רישום. בעבודות האנימציה, הרישומים הופכים לגופים נושמים, למערכות חיות.

ציוריה של רימה ארסלנוב, המתגוררת כיום בגרמניה, פורשׂים קומפוזיציות קרקסיות, משחקיות ובה־בעת מלנכוליות, עולמות חלומיים המבליחים כחזיונות או מסתתרים מאחורי וילונות. סדרת הציורים המוצגת כאן התהוותה במהלך המלחמה. תחילתה ברישומים שעשתה במהלך שהות־אמנית בארטפורט והיא הושלמה במיוחד לתערוכה. מובעת בה תחושת הפירוק של הגוף, זלזול מתמשך בקיום הגופני והנפשי עד כדי קילופו מעורו. מאחור נותרים רק מעין גושים אמורפיים סוריאליסטיים, הנושאים זיכרונות מן העבר בצורת עגילים, טביעות אצבעות, או גג של בית. הדיוקנאות המתמוססים משדרים שבריריות וחמקמקות, כאשר הצבעים הקרים, כחולים־סגולים, מתקשרים לפנים הגוף — חי ונושם אך גם מדמם ומשדר קור, הדחקה וריחוק.

لوحات ريما أرسلانوف، التي تقيم حاليًاً في ألمانيا، تعرض تكوينات سركية، تلاعبية، ولكنها في الوقت نفسه سوداوية، عوالم حالمة تبدو كرؤى أو مختبئة خلف الستائر. تطورت سلسلة اللوحات خلال فترة الحرب. بدأت كرسم أثناء إقامتها الفنّيّة في أرتبورت وتم استكمالها خصيصًًا للمعرض. تعكس الأعمال شعورًاً بتفكك الجسد، استخفاف مستمر بالوجود الجسدي والنفسي، حتى تتجرد الكينونة من جلدها. خلف ذلك تبقى كتل هيولية سريالية تحمل ذكريات الماضي على هيئة أقراط، بصمات أصابع، أو سقف بيت. تعكس الصور الذائبة هشاشة وتلاشيًاً، حيث ترتبط الألوان الباردة كالأزرق والبنفسجي بالداخل الجسدي، الذي ينبض لكنه ينزف، ويبث شعورًًا بالبرد، الإنكار، والابتعاد.

דוריס ארקין יוצרת פסלים ומיצבים במלאכת כפיים עמלנית ומתמשכת של חיתוך וצירוף, ניקוב וחיבור, בחומרים כמו ברזל וברונזה, בד, נייר, שעווה, חוטים, גרוטאות מתכת וחפצים אישיים. מכל אלה היא מרכיבה רשתות ומארגים, שבתורם יוצרים גופים תלת־ממדיים; מבנים הרושמים זיכרון אישי וקולקטיבי כשרידים של נוכחות חסרה.
העבודה Matter מורה על חומר היצירה וחומר היקום, ובשמה חבויה גם המלה אֵֵם  (mater), בלטינית. זהו פסל דמוי באר או סל שממנו נובע מעין אריג. שניהם עשויים מתכת והם בוקעים כחומרים קדמוניים, כאשר אריג המתכת כמו נמשך ונשפך החוצה. זרם המאסה נושא זיכרונות ורגשות של הגוף הפגיע, שרק עקבותיו נותרו כשרידים רכים למראֶֶה, חרף נוקשותם. העבודה הוצגה לראשונה במוזיאון בית אורי ורמי נחושתן בקיבוץ אשדות־יעקב מאוחד.
חלק בלתי נפרד מעבודת הפיסול של ארקין הוא אוסף פרטי של פסלוני פריון ואמהוּת. האוסף, שפריטיו נרכשו במשך יותר מ־ 15 שנים ממקורות שונים, כולל פסלונים מאסיה הקרובה והרחוקה, מאירופה, אפריקה ואמריקה, המציגים היבטים מגוונים ומובהקים של אמהוּת בתרבויות קדומות ושבטיות. המבע הגופני־רגשי של פסלוני האוסף שזור בעבודה Matter ברב־שיח אמנותי על־זמני, המעמיד מרחב של הסתכלות על מהות הקשר האנושי.

הגוף הוא שחקן מרכזי בעבודות הווידיאו של יסמין דייויס, אך גבולותיו נבדקים כל העת כדימוי חמקמק שבין האשלייתי לגשמי. בעבודה Rustle , שהוראתה איוושה או רשרוש, הגוף כגשמיות או כעִִקבה מבליח בהתרחשויות דקות מן הדק, שכמעט לא חשים בהן. גופה של האמנית נבחן ביחס לצופה ולחציצה בין פְְּנים לחוץ, כשכבה מפרידה המגינה על הבית מן העולם שבחוץ. כפות הידיים מאשררות את קיומו של החיץ ובה־בעת את הקִִרבה בין האם לבת, בתהליך ההיפרדות הבלתי נמנע של מעבר מגוף אחד לשני גופים אוטונומיים. הצילומים של Rustle , שהוצגה לראשונה במשכן לאמנים בהרצליה, החלו זמן קצר לאחר הולדת בתה של דייויס ונמשכו כשלוש שנים, והם מתחקים אחר השילוש מציאות–דימוי–שפה; כמו במשל המערה של אפלטון, המציאות החיצונית משתקפת כדימוי בתיווך הצלליות על וילונות הבית, והאמנית מתווכת אותה לבתה בעזרת השפה שהיא לומדת להכיר.

يشكل الجسد محورًاً أساسيًاً في أعمال الفيديو التي تقدمها الفنّاّنة ياسمين ديفيس، لكن حدوده تُفُحص باستمرار كصورة متملصة تتأرجح بين الوهمي والمادي. في عملها Rustle ، إشارة إلى الهمسة أو الحفيف، يبرز الجسد كوجود مادي أو كأثر يبرز في أحداث دقيقة للغاية، بالكاد يُدُركها الحس. تجري دراسة جسد الفنّاّنة في العمل من حيث علاقته بالمشاهد والحاجز بين الداخل والخارج، كطبقة تفصل وتحمي المنزل من العالم الخارجي. كفّّا اليدين تبرزان وجود هذا الحاجز، بينما تعكسان في الوقت ذاته العلاقة الحميمة بين الأم والابنة، في عملية الانفصال الحتمية التي تتحقق بالانتقال من جسد واحد إلى جسدين مستقلين. الصور في العمل Rustle ، الذي عُُرض لأول مرة في بيت الفنانين في هرتسليا، بدأت بعد فترة وجيزة من ولادة ابنة ديفيس واستمر لمدة ثلاث سنوات. وهي تتقصى الثالوث: الواقع، الصورة، واللغة. وكما في كهف أفلاطون، ينعكس الواقع الخارجي كصورة تتوسطها الظلال على ستائر المنزل، حيث تقوم الفنّاّنة بتقديم هذا الواقع لابنتها من خلال اللغة التي تتعلمها وتستكشفها.

מוחמד טוח’י חוקר בעבודתו נושאים של מקום ושייכוּת, בית והגנה, ומשקף את מורשת התרבות הפלסטינית. כמי שנולד וגדל ביפו למשפחה שורשית הנטועה בעיר זה כמה דורות, הוא רואה בגוף ובמרחב תשתית פיזית הנושאת משמעויות פוליטיות. עבודותיו מערטלות את תהליך הפיכתו של הגוף ל”מבנה“ הנקרא ומפורש על־ידי אחרים, בשפה חזותית המבקשת לפרק את המטענים הללו. טוח’י חושב מחדש דוגמאות ועיטורים שבהם הוא מוצא פוטנציאל מרחבי, כאובייקט שבכוחו להתרחב ולהתפשט מתוקף הדפוס האינסופי שלו. לדבריו הוא עובד ”מתוך מבנים הדומים אולי לשטיח, מזרן, אפילו קבר, אך בונה אותם במרחבים דיגיטליים שאין להם קיום פיזי ישיר“. בשלב הפיסול הוא בוחר בחומרים המשמשים בבניין ובטכנולוגיות עיבוד ממוחשבות (CNC) והדפסות תלת־ממד. בדרכים אלה הוא מאפשר לגוף ולמרחב להגדיר מחדש את עצמם ואת היחסים ביניהם.

يستكشف محمد طوخي في أعماله موضوعات المكان والانتماء، المنزل والحماية، ويعكس تراث الثقافة الفلسطينية. بصفته وُُلد ونشأ في يافا لعائلة عريقة متجذرة في المدينة لأجيال، فهو يرى في الجسد والفضاء بنية فيزيائية تحمل معاني سياسية. تُعُري أعماله عملية تحول الجسد إلى ”بنية“ تُقُرأ وتُفُسر من قبل الآخرين، باستخدام لغة بصرية تسعى إلى تفكيك هذه الشحنات. يعيد طوخي التفكير في الأنماط والزخارف التي يجد فيها إمكانيات مكانية، باعتبارها كائنات قادرة على التوسع بفضل طبيعتها اللامتناهية. يوضح أنه يعمل ”انطلاقًًا من هياكل قد تشبه السجاد أو الفرش وحتى القبور، ولكنه يبنيها في فضاءات رقمية بلا وجود مادي مباشر“. في مراحل لاحقة، يبحث عن طرق لجعل العمل ملموسًًا باستخدام مواد البناء وتقنيات المعالجة المحوسبة  (CNC) والطباعة ثلاثية الأبعاد. من خلال هذه الوسائل، يتيح للجسد والفضاء إعادة تعريف أنفسهم وعلاقاتهم.

במרכז ציוריה של נירית טקלה ניצבות דמויות אדם גושניות מונומנטליות, פיסוליות בעיצובן. לעתים נראית בהם דמות יחידה, אך לרוב אלה מערכים קבוצתיים, חברתיים־ קהילתיים. היבט בולט נוסף הוא צבעוניות עזה בגוני אדום, כחול, כתום וחום. זו התנחלה בציורה אחרי שהות באתיופיה ב־ 2017 , שבמהלכה התוודעה מקרוב לתרבות המקומית של ארץ מוצאה, ללבוש הצבעוני ולנופים. גוף האשה וגוף הגבר הישראלים ממוצא אתיופי מופיעים בציוריה בעוצמה הירואית ורכה של חברוּת והקשבה. בהשפעת הציור המורליסטי המודרני, טקלה מבקשת לתת ביטוי לחוזקה של קהילת יהודי אתיופיה (ביתא ישראל), ובה־בעת עוסקת בסוגיות של זהוּת והגירה באשר הן. בציורה מנטרת הזכוכית שרציתם שאאמץ, טקלה יוצאת נגד ההטיה המובנית בהתייחסות למהגרים ועולים חדשים, כמו גם לכל מיעוט מגדרי ועדתי בחברה, כמי שבהצליחם שברו את ”תקרת הזכוכית“. זו מיוצגת אצלה, באופן סמלי, כפס שקוף, כמעט בלתי נראה, המותווה מעל מאסת הגברים הדינמית בציור. בציורי חלק גוףחדש, שיצרה במיוחד לתערוכה, טקלה נוגעת בגוף הפצוע, הקטוע, המוזהב כתכשיט יקר ערך.

في مركز لوحات نيريت تكلا تقف شخصيات إنسانية ضخمة وأحادية الكتلة تبدو كنحت في تكوينها. أحيا ن� ا تظهر شخصية واحدة، ولكن غالبًاً ما تكون مجموعات جماعية، اجتماعية ومجتمعية. ميزة أخرى بارزة هي استخدام ألوان زاهية مثل الأحمر، الأزرق، البرتقالي والبني. استلهمت هذه الألوان خلال زيارتها إلى أثيوبيا عام 2017 ، حيث تعرفت على ثقافة بلدها الأم، الأزياء الملونة، والمناظر الطبيعية. يظهر جسد المرأة والرجل الإسرائيليين من الأصول الأثيوبية يظهران في لوحاتها بقوة بطولية وناعمة التي تعبر عن الصداقة والإصغاء. متأثرة بفن الجداريات الحداثي، تسعى تكلا لمنح التعبير لقوة الجالية اليهودية الأثيوبية (بيتا في إسرائيل)، وفي الوقت نفسه تتناول موضوعات الهوية والهجرة. في العمل تعويذة الزجاج التي أردتم أن اتبناها، تنتقد تَكَْْلا التح ي�ز البنيوي في النظر إلى المهاجرين الجدد، وكذلك للأقلية الجندرية والإثنية في المجتمع، على أنهم كسروا ”سقف الزجاج“. وهي تعرض ذلك بشكل رمزي، كخط شفاف، يكاد لا يُرُى، مرسوم فوق مجموعة الرجال الديناميكية في اللوحة. في لوحة أجزاء جسد جديد، التي أعدّّتها خصيصًًا للمعرض،

נקודת המוצא בעבודותיה של אביטל כנעני היא גופה־שלה, שהפשטתו משמשת אותה ליצירת גופים פיסוליים מחומרים כמו עץ ונייר. בתערוכה היא מציבה מערך מרחבי חדש של פסלי עץ ונייר המנהלים ביניהם דיאלוג — גופים צרים ומכופפים כגבעולים או ענפים, שבראשם תצריבי אקווטינטה גדולים השטופים בכחול עז, חושני וחולמני. התצריבים גדולי הממדים נתלים באוויר ויוצרים בעצמם גופים תלת־ממדיים, הנושאים עִִמם את זכרון הלוחות שמהם נדפסו ונחתכו ביד באופן פיסולי כמעט. את הנייר כנעני מדמה לגוף שמתקפל, נשכב ונמתח, כמו בגד המקופל בארון וזוכר את הגוף; כמו מפה הטומנת בחובה עומק ומרחק, אדמה, מים ואופק — וגם הענפים והגבעולים כמו מתקפלים ומרכינים ראש. עבודתה של כנעני משוחחת עם הפיסול המודרניסטי באמנות הישראלית — הפיסול הגברי בברזל ובברונזה — ואף עם עבודתו של סבה, יחיאל שמי, שהוביל את הפיסול המופשט וביקש תנועתיות ורכות בחומרי המתכת. בתורה היא מציעה דיאלוג עם הטבע ועם הגוף האנושי באמצעות כוריאוגרפיה של תנועה בחומר, שבמקרה שלה הוא הנייר או העץ. תוך חקירה של מהות הכתם והקו, היא חותרת אל ממדיו האווריריים ביותר של החומר.

تنطلق أعمال أفيطال كنعاني من جسدها هي، حيث تستخدم تجريده لإنشاء أجسام نحتية من مواد مثل الخشب والورق. في المعرض، تقدم تكوي ن�ا مكانيًاً جديدًًا لتماثيل من الخشب والورق تتحاور فيما بينها — أجسام ضيقة ومنحنية كالأغصان أو السيقان، على رأسها تنميشان كبيرة بالحفر المائي مغمورة بلون أزرق صافٍٍ، حسي وحالم. هذه التنميشات الكبيرة مُُعلقة في الهواء وتشكل بذاتها أجسامًًا ثلاثية الأبعاد، التي تحمل معها ذاكرة الألواح التي طُُبعت وقُُطعت منها يدويًاً بطريقة تكاد تكون نحتية. تشبّهّ كنعاني الورق بالجسد الذي ينطوي، يستلقي، ويتمدد، مثل قطعة قماش مطوية في خزانة تتذكر الجسد، أو خريطة تكتنف داخلها عمق ومسافة، تراب، ماء وأفق — والأغصان والسيقان كأنها تنطوي وتخفض رأسها. يتحاور عمل كنعاني مع النحت الحداثي في الفن الإسرائيلي — النحت الذكوري في الحديد والبرونز — ومع عمل جدها، يحيئيل شيمي، الذي قاد النحت التجريدي وسعى إلى الحركية والنعومة في المواد المعدنية. بدورها، تقدم حوارًاً مع الطبيعة والجسد البشري عبر تصميم رقص من الحركة في المادة، التي تكون في حالتها من الورق أو الخشب؛ ومن خلال استكشاف ماهية البقعة والخط تسعى للوصول إلى أكثر أبعادها خفة وشفافية.

עופר ללוש חוקר ביצירתו את היסודות האוניברסליים של מופעי העולם. דימוייו הפיגורטיביים למראֶֶה הם למעשה תוצרים של צמצום בחיפוש אחר מהות הדברים, ברווח שבין ייצוג המציאות לזיקוק צורני. במסע המתמיד של הפיענוח, הוא יוצר גרסאות רבות ושונות — בפיסול ובציור, ברישום ובהדפס — של אותם נושאים: טבע דומם, נוף, ובעיקר דמות האדם. גם כשמדובר בדיוקן עצמי, דמות האדם של ללוש חפה מתווי אישיות מזהים, מה שמקנה לעבודות איכות ארכאית ועתידנית בעת ובעונה אחת, אלמותית וחידתית באלמוניותה. את העבודה הפיסולית המונומנטלית אטלייה (בעקבות קורבה), המורכבת מחמישה פסלים — ראש גבר, איש יושב, אשה עומדת, אשה הרה וראש אשה — יצר ללוש לתערוכה מקיפה בסין, וכעת היא מוצגת לראשונה בארץ כקבוצה. העבודה נוצרה בעקבות התבוננות במקבצים אקראיים של פסלים המוחזקים על מדפי הסטודיו שלו, כאשר קבוצת הפסלים בשלמותה מרכיבה כף יד. אפשר לתאר זאת כהתקבצות של ”ישים גופניים“ — שלמים או קטועים בחלקם, נשיים וגבריים — המקיימים ביניהם זיקות צורניות ומופשטות, גשמיות ונפשיות. בבדידותם הקיומית הם מעניקים תמיכה אלה לאלה. הקבוצה הפיסולית כולה היא מחווה לציורו הריאליסטי־אלגורי של גוסטב קורבה האטלייה של הצייר (1855), שעיקרה התבוננות על מלאכת האמנות ופעולתה בעולם.

תצלום הצבה: דוד פרנקל

عوفر ليلوش يستكشف في أعماله العناصر الكونية لتجليات العام. صورة التشخيصية بمنظرها هي في الواقع اختزال في السعي إلى جوهر الأشياء، في المسافة بين تمثيل الواقع والتنقية الشكلية. في رحلته المستمرة للتفكيك، يقدم نسخًًا متعددة ومتنوعة — بالرسم والطباعة — للموضوعات نفسها: طبيعة صامتة، وشخصية الإنسان بشل خاص. حتى عندما يكون الحديث عن بورتريه ذاتي، فإن شخصية الإنسان لدى للوش خالية من الملامح الشخصية التي تكشف صاحبها، الأمر الذي يمنح لهذه الأعمال الجودة القديمة والمستقبلية في الوقت نفسه، غير فانية ومبهمة في كونها مجهوله. العمل النحتي التذكاري مرسم (في أعقاب كوربيه)، الذي يتكون من خمسة تماثيل — رأس رجل، رجل جالس، امرأة واقفة، امرأة حامل، ورأس امرأة — انتجها ليلوش لمعرض شامل في الصين، والآن يتم عرضها لأول مرة في البلاد كمجموعة. تشكل هذا العمل في أعقاب التأمل في مجموعات عشوائية من التماثيل الموضوعةعلى رفوف محرفه، بينما تشكل المجموعة كاملة شكل راحة اليد. يمكن وصفها بأنها تجمع ل”يوجد كيانات جسدية“ — مكتملة أو مجزأة، أنثوية وذكورية — تتداخل فيما بينها بعلاقات شكلية ومجردة، مادية وروحية. في عزلتها الوجودية، تمنح هذه الكيانات الدعم لبعضها البعض. مجموعة التماثيل بأكملها هي تكريمًًا للوحة الفنّاّن غوستاف كاربيه، استوديو الرسام (1855)، اللوحة الواقعية المجازية، وهي بمثابة تأمل في صنعة الفن ونشاطها في العالم.

מתחילת דרכה בשנות ה־ 90 של המאה הקודמת, הילה לולו לינ פרח כפר בירעים
יצרה בעבודתה שפה ייחודית ומובחנת, פורצת דרך, שבמרכזה גופה־שלה ואובייקטים
שאותם היא מפרקת ומרכיבה מחדש באופן שמסרב להגדרות ומאתגר תפיסות
מקובעות של תשוקה, יופי ומחאה. עבודותיה בסוגי מדיה רבים ושונים — וידיאו,
פיסול, רישום, ספרי־אמנית, שירה קונקרטית — מציעות הכלאות סייבורגיות שיוצרות
אסתטיקה מובחנת אחרת, החושפת כאב ואי־נחת, שיבוש ונזילות מגדרית. מכלול
עבודתה הוא רשת פנטסטית־אלגורית המציעה חיבורים יוצאי דופן, ביקורתיים ונוקבים,
בין הפוליטיקה של האישי ביותר, האוטוביוגרפי והשותת, לבין זו של הקולקטיבי ושל
סמלים וערכים קונפליקטואליים.
שתי עבודות הווידיאו המוצגות בתערוכה, שתיהן ממעבר המילניום אל ראשית
שנות האלפיים, מציגות פעולה הקושרת בין הגוף הפתייני, הגלוי בשבריריותו, לבין
אלמנט אחר, מלאכותי ואורגני כאחד: פרח שהיא מרכיבה ומפרקת ואז שבה ומרכיבה
כנגד ירכיה החשופות, או לב חלב קפוא הנמס לאטו בין ירכיה. הדימויים, מהפנטים
בהתמדתם, לא מרפים בפואטיקת הזעקה שלהם.

منذ بداياتها في تسعينيات القرن الماضي، أبدعت هيلا لولو لين فرح كفر برعم في
أعمالها لغة فنّيّة متميزة وفريدة، رائدة، وفي مركزها جسدها الخاص وأشياء تعيد
تفكيكها وتركيبها بطريقة تتحدى التعريفات التقليدية وتتحدى التصورات الصنمية
للشغف، الجمال والاحتجاج. تشمل أعمالها العديد من الوسائط، مثل الفيديو،
النحت، الرسم، كتب الفنّاّنة، الشعر العيني، حيث تعرض تهجينات سايبورغيًةً تُشُكل
جمالية فريدة أخرى، التي تكشف عن الألم والاضطراب، ويعكس التشويش والسيولة
الجندرية. منجز أعمالها الفنّيّة هو شبكة ساحرة جذمورية تطرح روابط استثنائية،
نقدية ولاذعة، بين سياسة الخاص، البيوغرافية الذاتية والسيولي، بيت الجمعي
والرموز والقيم التصارعية. تقدم روابط استثنائية بين الخاص والواقع الصراعي.
عملا الفيديو المعروضان في المعرض، وكلاهما من أوائل الألفية الجديدة،
يعرضان (كل على واحد وبانسجام معًًا) فع الًا يربط، بجمال وألم، بين الجسد
المكشوف المُُغري وعنصر آخر يجمع بين الاصطناعي والعضوي. سواء كان زهرة تعيد
تركيبها وتفكيكها مجددًًا مقابل فخذيها العاريتين، أو قلب حليب متجمد يذوب
تدريجيا بين ساقيها. الصور، ساحرة باستمراريتها، لا تكف عن شاعرية صراخها.

במכלול יצירתה מאמצע שנות ה־ 90 עד היום, סיגלית לנדאו בוחנת את משקעי העבר וההיסטוריה במציאות הישראלית העכשווית. מאפיינים מובהקים של המרחב החברתי, התרבותי והנופי המקומי הופכים ביצירתה לאלגוריות אקספרסיביות, איקוניות בעוצמתן, שהגוף במרכזן. סביבות חיים מעשה הטבע ומעשה יד אדם מתכנסות בגופים הנדחסים בעודפוּת ובגודש.

הפסל אזור נוחות, המוצג כאן לראשונה, ממשיך פרק מתוך סדרת פסלים שיצרה לנדאו ב־ 2013 לתערוכתה במוזיאון הנגב לאמנות. הסדרה עוסקת באמהוּת תוך דיאלוג עם דימויים איקונוגרפיים מתולדות האמנות, דוגמת המדונה וישו התינוק — והפסל המוצג כאן הוא כרית הנקה משיש, הנראית כחפץ־מעבר רך וגמיש. קוויו של החפץ עדינים כשל צורות טבעיות, והתחושה המתקבלת מנוגדת לחומר הקשה שממנו הוא עשוי. התמורה של הקשר האמהי מגוף אנושי לגוף־אובייקט, המלֻֻווה גם בכותרת האירונית, יוצרת משחקיות מהולה בכאב ביחסה לחיבור הפיזי־נפשי ולהשתקפותו פיסול כאמצעי ביטוי.

في مجمل أعمالها منذ منتصف التسعينيات وحتى اليوم، تستكشف سيجليت لنداو ترسبات الماضي والتاريخ في الواقع الإسرائيلي المعاصر. تتحول السمات البارزة للح ي�ز الاجتماعي، الثقافي، والطبيعي المحلي في أعمالها إلى استعارات تعبيرية، أيقونية بعظمتها، تتمحور حول الجسد. تتلاقى في أعمالها مشاهد الحياة الطبيعية وما صنعه الإنسان في أشكال تجسد فيضًًا وغزارة. منحوتة منطقة راحة، التي تعرض هنا للمرة الأولى، تتابع جزءًًا من سلسلة منحوتات أنجزتها لنداو عام 2013 لمعرضها في متحف النقب للفنون. تتناول السلسلة موضوع الأمومة من خلال حوار مع صور أيقونية من تاريخ الفن، مثل صورة العذراء والمسيح الطفل. المنحوتة المعروضة هنا عبارة عن وسادة رضاعة مصنوعة من الرخام، تبدو كأنها غرض مرحلي ناعم ومرن. خطوط الغرض ناعمة تشبه أشكا الًا طبيعية، لكن الإحساس الناتج يتناقض مع صلابة المادة التي صُُنع منها. التحول من الرابط الأمومي بين جسم بشري إلى جسم غرض، مصحوبًاً بعنوان ساخر، يخلق تلاعباً ممزوج بالألم في العلاقة بين الاتصال الجسدي والنفسي وانعكاسه في النحت كوسيلة تعبير.

מיה מוצ’בסקי פרנס מציגה מערך חזרתי של גופים פיסוליים, מסגרות סגלגלות ובתוכן חלקי דימויים תבליטיים של ייצוגי טבע ודומם: צמחים וחיות, דמויות וחפצים, הלקוחים מציורים קלאסיים ששועתקו על כלים דקורטיביים. פרגמנטים אלה ערוכים בטור אנכי של צורות מקוטעות, ליצירת מערכת רב־שכבתית המְְזמנת מבט פנימה. המערבולת הפנימית של חלקי צורות ודימויים קרועים משקפת מחשבה פזורה ומעורפלת, ששברי המציאות של שנת 2024 מנסים להתלכד בה לכדי תמונה קוהרנטית.

העבודה עשויה מפורצלן דחוס בתבנית, שבשל דקיקותו החומרית מחזיק את עצמו בקושי והוא נקרע וקורס כל הזמן. רק מה ששורד — נשרף בתנור ומתקבע. הדקיקות מקנה לחומר שקיפות, שתורמת למיזוג ולמעברים רכים בין השכבות. מבעד לשכבות החומר עובר גם האור ויוצר רגעים חלומיים. הסדרתיות — המאפיינת את כלל עבודתה של מוצ’בסקי פרנס — יוצרת משך־זמן של חומר, של התבוננות, של ידע מעשי.

مايا موتشبيسكي برنس تقدم تكوي ن�ا متكررًاً من أجسام نحتية، إطارات بيضاوية تحتوي على أجزاء نقوش بارزة من صور تمثل الطبيعة والجماد: نباتات وحيوانات، شخصيات وأشياء مأخوذة من لوحات كلاسيكية تم نسخها على أدوات زخرفية. هذه الشذرات مرتبة في صف عمودي من الأشكال المجزأة، لتشكل نظامًًا متعدد الطبقات يدعو للنظر إلى الداخل. الدوامة الداخلية للأشكال المجزأة والصور الممزقة تعكس تفكيرًاً مشتتًاً وغامضًًا، تحاول فيه شظايا واقع عام 2024 أن تتجمع في صورة متماسكة.

العمل مصنوع من البورسلين المضغوط في قوالب، والذي بسبب هشاشته المادية بالكاد يحتفظ بشكله، حيث يتمزق وينهار باستمرار. ما ينجو فقط يُحُرق في الفرن ويتصلب. الهشاشة تمنح المادة شفافية تسهم في التمازج والانتقالات الناعمة بين الطبقات. من خلال هذه طبقات المادة يمر الضوء أيضًًا، مما يخلق لحظات حالمة. هذا التسلسل، الذي تميز جميع أعمال موتشبيسكي برنس يخلق استمرارية زمن للمادة، عملية التأمل، المعرفة العملية

מרב מרודי, הפועלת כצלמת גם בתחומי הקולנוע והאופנה, יצרה את הסדרה חיות פלסטיק בניסיון ללכוד את תחושת החֶֶסר הגופני והריחוק בקיומה כמהגרת החיה כיום בברלין, בחיפוש מתמיד אחר משפחה חלופית. בעקבות שורה של אירועים טראומטיים שחייבו תהליך של החלמה, יצאה עם קבוצת חברים לטיול בפולין, שבו צילמה את המשתתפים כשהם עוטים מסכות של חיות פלסטיק. החברים, כולם מהגרים בעצמם, הפכו לקבוצה של גופים היברידיים, המשתלבים בסביבה הנופית, משתקפים בה ומרגישים נוח מאחורי המסכה.

המשפחה החדשה שיצרה מרודי באמצעות המסכות, מגוללת מיתולוגיה חדשה של שייכוּת וניכור, שהרי במסכה, שהבַַּעתה חסרת רגש או מוגזמת, טמונים סכנה וסיכוי בעת ובעונה אחת, בדומה למסכת הקרנבל. התצלומים באלבום המשפחה האלטרנטיבית הזאת נטועים לא במרחב הביתי אלא בטבע, באופן המגביר את חוויית הזרוּת. על רקע תפיסות מקובעות של האופוזיציה חייתי מול אנושי, מרודי בוחנת את ”נקודת הטרנספורמציה מקורבן למפלצת“, מאמפתיה לתוקפנות.

ميراف مرودي، التي تعمل أيضًًا في مجال التصوير السينمائي وتصوير الأزياء، أنشأت سلسلة حيوانات بلاستيكية كمحاولة لالتقاط إحساس النقص الجسدي والبعد نتيجة لحياتها كلاجئة تعيش في برلين، تسعى باستمرار في البحث عن عائلة بديلة. بعد سلسلة من الأحداث المؤلمة التي استلزمت التعافي، انطلقت مع أصدقائها في رحلة إلى بولندا حيث صورتهم وهم يرتدون أقنعة لحيوانات بلاستيكية. في الطبيعة البرية، تحول الأصدقاء، الذين كانوا جميعًًا مهاجرين أيضًًا، إلى كائنات هجينة تنسجم مع محيط المناظر الطبيعية وتعكسه وتشعر بالراحة خلف القناع . خلقت مارودي من خلال هذه الأقنعة عائلة جديدة تنسج أسطورة جديدة للانتماء والاغتراب. في القناع، الذي يبدو خال من الإحساس أو مفرط، تكمن فرصة وخطر في آن واحد، مشابهة لأقنعة الكرنفال. الصور التي التقطتها لهذه العائلة البديلة ليست في الحيّزّ البيتي بل في الطبيعة، بشكل يفاقم تجربة الغربة. على خلفة تصورات صنمية للتكوين الحيواني مقابل البشري، تستكشف موردي ”نقطة التحول من ضحية إلى وحش“، من التماهي إلى العدوانية العنيفة.

האמנית הרב־תחומית ורה קורמן חוקרת את הממשק בין זיכרון אישי לזיכרון קולקטיבי באמצעות הגוף כמרכז של משטור ופיתוי; עבודותיו של עמרי אלורו בוחנות מופעים אדריכליים המתייחסים לאינטראקציה אנושית, ביצירת חללים אינטראקטיביים המזמינים את הצופה לקחת חלק בעבודה.

גוף הפסל שיצרו קורמן ואלורו במיוחד לתערוכה, מפורק כמו על פס ייצור ומשלב רטט של תאורה וסאונד מסונכרנים. זהו גוף היברידי מסיליקון גמיש, במרקם שבין בשר חשוף לג’לי קרוש. במרכזו השייק או ה־ smoothie — מיקסר מתוכנת של אורות, תנועה וסאונד. חלקי הגוף ערוכים כמוצגים במוזיאון למדע, בכעין רב־שיח של גוף מפורק עם עצמו ועל עצמו, בטקסטים פילוסופיים, פסיכולוגיים ומדעיים וסאונד המעבד שיח מדיטטיבי ניו־אייג’י של הרגעה וטיפול. הפסל האודיו־ויזואלי השלם, על מרקמיו הרוטטים ואורותיו המרצדים, הוא מעין מופע תיאטרלי מתעתע של טריגרים בדיוניים — מרחב חושני דיגיטלי של תשוקה מלאכותית, המוהל חוויה אינטימית של שותפות עם תחושות של אימה, חרדה וכליאה.

الفنّاّنة متعددة التخصصات فيرا كورمان تستكشف التماس بين الذاكرة الشخصية والذاكرة الجماعية من خلال الجسد باعتباره محورًاً للسيطرة والإغراء. أما أعمال عمري ألورو فيدرس التجليات المعمارية المتصلة بالتفاعل البشري، من خلال إنشاء فضاءات تفاعلية تدعو المشاهد للمشاركة في العمل.

تم تصميم منحوتة الجسد التي أنشأها كورمان وألورو خصيصًًا للمعرض، وهي قد تفككت كأنها على خط انتاج ودمجت إضاءة واهتزازات صوتية متزامنة. إنها تمثل جسدًًا هجي ن�ا مصنوعًًا من السيليكون المرن، بملمس يتأرجح بين اللحم المكشوف والهلام المصلب. في مركز العمل يوجد خلاط مبرمج يجمع بين الأضواء، الحركة، والصوت — ما يمكن وصفه ب”السموذي“ أو ”المشروب الممزوج“. أجزاء الجسد مرتبة كأنها معروضات في متحف علمي، في حوار متعدد الأبعاد مع الجسد نفسه وعنه، مصحوبة بنصوص فلسفية، نفسية وعلمية، بالإضافة إلى أصوات تُنُتج نقاشًًا تأمليًاً من نوع جديد يركز على الاسترخاء والعلاج. المنحوتة الصوتية والبصرية الشاملة، بأضوائها اللامعة وملمسها النابض بالحياة، بمثابة عرضًًا مسرحيًاً خادعًًا لمحفزات خيالية — ح ي�زًاً حسيًاً رقميًاً يجمع بين شهوة مصطنعة تمزج تجربة حميمة من المشاركة مع مشاعر رعب، قلق، وسجن.

ציוריו של אלכס קרמר, העוסקים בשאלות של זהות וזיכרון ובקשר בין אדם ונוף, מתאפיינים באקספרסיביות חזקה, בצבעים עזים ובקווי רישום מודגשים ודינמיים, המְְעַַבּים את העבודות באשליה של עומק ותנועה. בקומפוזיציות פיגורטיביות שעל גבול ההפשטה, הציורים משדרים אינטימיות ובדידות. ההשתנות היא תנאי לחיים, והדימויים מצויים בתנועת השתנות בלתי פוסקת של כל האנושי והטבעי.

את העבודות המוצגות בתערוכה יצר קרמר לפני כעשור, בתנועה רישומית של קו רזה הבורא דמות אדם אלגית. באחד הציורים מופיע האמן כשהוא רושם גולגולת — דימוי טיפוסי המייצג את ארעיות החיים בציורי ממנטו מורי, ”זכור את המוות“. מעליו מתנוסס הכיתוב הפואטי Anatomy of the Heart — אנטומיה של הלב — הלוכד את הזמניות והשבריריות של הנפש, הגוף ומעשה האמנות.

لوحات أليكس كريمر، التي تتناول مسائل الهوية والذاكرة والعلاقة بين الإنسان والطبيعة، تتميز بتعبير قوي وألوان جريئة وخطوط رسم واضحة وديناميكية. تضفي هذه العناصر على الأعمال إحساسًًا وهم ي�ا بالعمق والحركة. في تكوينات تصويرية تتأرجح على حافة التجريد، تنقل اللوحات شعورًاً بالحميمية والوحدة. التغير شرط أساسي للحياة، والصور تظهر في حركة دائمة من التغ ي�ر التي تشمل كل ما هو إنساني وطبيعي.

الأعمال المعروضة في المعرض أنشأها كريمر قبل حوالي عقد، باستخدام حركة خط رفيع يخلق شخصية إنسان حزينة. في إحدى اللوحات يظهر الفنّاّن وهو يرسم جمجمة — رمز تقليدي يمثل زوال الحياة في فنون ”ميمينتو موري“ (تذكر الموت). وفوقه يظهر النص الشعري: ” Anatomy of the Heart “ (تشريح القلب)، الذي يقبض على زوال العاطفة وهشاشتها، الجسد والعمل الفنّيّ.

סדרת התצלומים התרשמות (מוזיאון רודן) נוצרה בטכניקה ייחודית שפיתחה יאנה רוטנר בעבודה עם מסרטת 16 מ”מ, כאשר מתוך חומר הגלם שהסריטה היא שולפת פריימים בודדים ומדפיסה אותם על נייר. בפעולתה זו, רוטנר מציעה התבוננות אחרת על מה שהזיכרון לא הספיק לרשום.

מבטה של הצלמת העכשווית יוצר בתוך כך דיאלוג בין המהלך שהניעו האימפרסיוניסטים באמצע המאה ה־ 19 בניסיון ללכוד את הרגע החולף; לבין ההשפעה המשמעותית של חידושי הצילום על התפתחות הציור; ובינם לבין יצירתו פורצת הדרך של אוגוסט רודן, שחקר בפסליו את תנועת הגוף האנושי ואת מבעו, כשלם וכפרגמנט. המבט בעבודותיה הוא הפוגה ובה־בעת וריאציה על התבוננות, על תפיסת האנושי.

سلسلة صور انطباع (متحف رودان) التي ابتكرتها يانا روتنير، استُخُدمت فيها تقنية فريدة تجمع بين التصوير بكاميرا 16 ملم، بينما تستخرج من المادة الخام التي تصورها إطارات فردية وتطبعها على الورق. بعملها هذا، تطرح روتنير تأمل مختلف على ما لا تستطع الذاكرة تسجيله.

نظرة المصورة العصرية يخلق من خلال ذلك حوارًاً بين الخطوة التي قادها الانطباعيون أواسط القرن التاسع عشر في محاولة للامساك باللحظة العابرة؛ وبين تأثير التصوير الفوتوغرافي على تطور الرسم، وأعمال النحات أوغست رودان، التي استكشفت حركة الجسم البشري وتعبيراته ككل واحد وكتشظيات. النظرة في أعمالها هي استراحة وفي الوقت نفسه نسخة عن التأمل والتصور البشري.

האמן הרב־תחומי יובל שאול עושה שימוש בחומרים מסורתיים ותעשייתיים, בשילוב רדי־מייד, להרכבת יצירי כלאיים ראוותניים. מוטיב מרכזי בעבודתו, המשלבת בין האורגני והמלאכותי, הוא אדם־חיה היברידי. דיוקנו העצמי מופיע תדיר בעבודותיו, העוסקות בנושאים של גבריות, כוח, אלימות וחמלה. העבודה הפיסולית המוצגת בתערוכה היתה במקור פסל ריאליסטי שנוצר במדפסת תלת־ממד: דמות האמן בגודל טבעי הנושאת את כפל דמותו־שלו — דמות פצועה, או זקוקה לתמיכה. בתערוכה הפסל מוצג בגרסה מפורקת, כאשר חלקיו מפוזרים על פני הקרקע כשרידים לפאר מן העבר או לשלמוּת יומרנית, בדומה לחלקי פסלו המונומנטלי של הקיסר קונסטנטינוס ברומא. אולי קרס כי אינו יכול עוד לשאת את עצמו.

الف ن�ان متعدد التخصصات يوڤال شاؤول يستخدم مواد تقليدية وصناعية، مع دمج عناصر مواد ناجزة، لتشكيل مخلوقات هجينة استعراضية. موتيڤ مركزي في أعماله، الذي يمزج بين العضوي والصناعي، هو الإنسان-الحيوان الهجين. يظهر بورتريهه الذاتي بشكل متكرر في أعماله التي تتناول مواضيع الرجولة، القوة، والعنف. والرأفة العمل النحتي المعروض في هذا المعرض كان في الأصل تمثا الًا واقعيًاً صُُنع بواسطة طابعة ثلاثية الأبعاد: شخصية الفنّاّن بحجم طبيعي تحمل نسخة مزدوجة من ذاته — شخصية جريحة، أو تحتاج إلى الدعم. في المعرض، يتم عرض التمثال بصيغة مفككة، حيث تتناثر أجزاؤه على الأرض كبقايا مجدٍٍ من الماضي أو ككمال متغطرس، على غرار أجزاء تمثال الإمبراطور قسطنطينوس الضخم في روما. ربما انهار لأنه لم يعد يستطيع تحمل نفسه.

בעיות תשתית הוא מיצב שנולד מתקלה בסביבה של אתר בנייה — רגע של פיצוץ צינורות שהוקפא בזמן, כאשר צורת האובייקטים מייצגת את אופן היווצרותם. צורה ראשונית שפרצה מצינור כתוצאה מחום ומלחץ, הופכת לתבנית ”הרה“ שעוטפת אחרת, שפורצת ממנה וחוזר חלילה. התוצרים הם יצורים ביו־מכניים, משעשעים ואף אבסורדיים במידת־מה, הנעים בין פיגורציה להפשטה במרחב כמו־פולחני על מצע של חול לבנייה.

היחסים בין חלקי התצורות הכאוטיות, בחתירה לדיוק ולסיפוק אסתטי בתוצר השלם, מתגלים כמאבק הרסני. מתוך אחד הפסלים נשמע קולו של האמן, השואל — בספק־תפילה ספק־קינה ספק־שירה — אחת משאלות היסוד של הפילוסוף עמנואל קאנט, ”למה אני רשאי לקוות?“. עבודת הסאונד מוהלת אווירה אפוקליפטית בהתבוננות מפוכחת. האסתטיזציה של הכוחות המאגיים רוקמת פולחן עכשווי חילוני ממקבץ של חומרים אורגניים, סינתטיים וטכנולוגיים.

مشكلات البنية التحتية هو عمل تركيبي تولد من خلل في موقع بناء — لحظة انفجار أنابيب تم تجميدها في الزمن، حيث يعكس شكل الأشياء طريقة تكوينها. الشكل الأولي الذي انبثق من الأنابيب بفعل الحرارة والضغط يتحول إلى قالب ”حامل“ يحتضن آخر، والذي ينفجر بدوره بشكل متكرر. المنتجات النهائية هي كائنات بيوميكانيكية، مسلية وأحيا ن� ا عبثية إلى حد ما، تتراوح بين التشخيص والتجريد في فضاء يشبه الطقوس على ركيزة من رمال البناء.

العلاقات بين أجزاء التكوينات الفوضوية، في السعي لتحقيق الدقة وتوفيرالجمالية في المنتج النهائي، تنكشف كمواجهة مدمرة. من أحد التماثيل يُسُمع صوت يجمع بين الصلاة والرثاء )”ما الذي يمكنني أن أرجوه؟”(. العمل الصوتي يمزج أجواء أخروية العالم مع نظرة واقعية. هذه الجمالية للقوى السحرية تنسج طقوسًًا علمانية معاصرة من مزيج من المواد العضوية والصناعية والتكنولوجية.

ביצירתו הענֵֵפה, שהטביעה חותם באמנות הישראלית, הפנים יגאל תומרקין את השפעת הדאדא ואמנות הפופ בטכניקות פיסול ואסמבלאז’ המשלבות עבודת ברזל ורדי־מייד. שפת הצורות האקספרסיבית שלו שידרה תמיד מחאה בועטת, בדיאלוג בלתי פוסק עם התרבות והפוליטיקה המקומית והאירופית. הוא יצר עשרות פסלים ואנדרטאות שהוצבו ברחבי ישראל, במקביל לעבודה שופעת בציור, רישום והדפס, עיצוב תפאורות לתיאטרון וכתיבה אישית והגותית.

הגוף אצל תומרקין הוא זירת קרב, המכנסת אליה את הקונפליקטים והמיתוסים של תולדות המערב והמציאות הישראלית. באמצעות הגוף האנושי־פיסולי הוא חוקר את הסימנים שהותיר הזמן במושגי האמנות, התרבות והזהוּת, בין פגאניזם לקפיטליזם. בעבודות המוצגות בתערוכה, ראשיהם של אמני ואדריכלי הרנסנס פיליפו ברונלסקי ומיכלאנג’לו בואונרוטי יצוקים בברזל וכמו משופדים על כנים גבוהים, כעין מכונות ימי־ביניימיות מכלי מתכת מקופלים, שעליהן תלויים מִִתקנים חסרי פשר — ספק מכשירי עינויים ספק טוטמים נצחיים.

في إنتاجه الواسع الذي ترك بصمة عميقة في الفن الإسرائيلي، استدخل يجال توماركين تأثيرات الدادائية وفن البوب من خلال تقنيات النحت والتجميع التي تدمج بين العمل بالحديد والمواد الناجزة. لغته التعبيرية المميزة كانت دائمًًا تعكس احتجاجًًا صارخًًا، في حوار دائم مع الثقافة والسياسة المحلية والأوروبية. أبدع عشرات التماثيل والنُصُُُب التذكارية المنتشرة في أنحاء إسرائيل، إلى جانب إنتاج غزير في التصوير الزيتي، الرسم والطباعة، وتصميم ديكورات المسرح، وكتابة شخصية وفكرية.

بالنسبة لتوماركين، الجسد هو ساحة معركة تجمع الصراعات والأساطير المتشابكة بين تاريخ الغرب والواقع الإسرائيلي. من خلال الجسد البشري النحتي،يستكشف العلامات التي تركها الزمن على مفاهيم الفن، والثقافة والهوية، بين الوثنية والرأسمالية. في الأعمال المعروضة في المعرض، تظهر رؤوس فنّاّني وعمالقة عصر النهضة فيليبو برونليسكي ومايكل أنجلو بوناروتي مصبوبة في الحديد وكأنها مثبتة على قواعد عالية تشبه الآلات المعدنية من العصور الوسطى. على هذه القواعد المعدنية المطوية، تتدلى أدوات غامضة، تبدو وكأنها مزيج بين آلات تعذيب قديمة وأشكال طوطمية أزلية.